BABÜRLÜ KUZEY HİNDİSTANINDA ALİ ŞÎR NEVÂYÎ TESİRİ

Аннотация

Tarih boyunca Türk devletlerinin akınlarıyla ilgi odağı haline gelen Hindistan, bilhassa Gazneliler, Timurlular ve Babürlüler tarafından Kuzey Hindistan’a yapılan seferler sonucunda, yoğun bir Türk nüfusa sahip olmuştur. Gazneli Mahmud’un seferleri sırasında, Türk nüfusun yerleştiği Kuzey Hindistan’daki Muradâbâd, Sambhal ve Rampur gibi bölgelerde bugün bile soyadı Türkî olan pekçok aileye rastlanır. Gaznelilerden sonra Timur’un Kabil, Pencap, Sind ve Delhi gibi bölgelere düzenlediği seferlerde de buraya önemli bir Türk nüfusun yerleştiği bilinmektedir. Nitekim Kuzey Hindistan’da 13. yüzyıldan itibaren hüküm süren Kutbîler (1206-1266), Balabanlar (1266-1290), Kalaç Sultanlığı (1290-1320), Tuğluklular (1320-1414), Seyyidîler (1414-1451) ve Lodîler (1451-1526) gibi sultanlıklar, daha önce buraya yerleşen Türk nüfusun gücünden yararlanarak hakimiyet sağlayabilmiştir. Babür’ün 1526’da Lûdîler’i yenmesi ve Kuzey Hindistan fethi, diğer seferlerden farklı olarak bu bölgede kalıcı bir hâkimiyetin başlaması anlamına gelmektedir. Babür’ün burada beş yıla yakın bir süre hükümdarlık tahtına oturduğu dönemlerde, Farsça, Hintçe’nin yanında bu coğrafyada Türkçe’ye verdiği önem, sarayda Türkçe konuşulmasını ve Türkçe’nin şiir dili olarak gelişmesini sağlamıştır. Bu yönüyle Çağatay Türkçesi, Kuzey Hindistan’da Timurlu edebî geleneğinin devam ettiği “yeni bir saha”52 kazanmakla, aynı zamanda kültürel hâkimiyet sembolünü de temsil etmektedir. Çalışmamızda bu konu ele alınacaktır.