TÜRKİYE’DE BÂBÜRNÂME ÜZERİNE ÇALIŞMALARA KISA BİR BAKIŞ

Аннотация

Harezm Türkçesinin devamı niteliğinde gelişen Çağatay dilinin temsilcisi büyük edip ve dil âlimi Alişir Nevâî’den sonra Çağatay dili ve edebiyatına katkı sağlayan Zahirüddin Muhammed Bâbürşah’ın “Bâbürnâme” adlı eseridir. Türkiye’de Bâbür’ün kendi hayatını anlattığı dünya çapında ilgiye kavuşmuş hâtırat kitabı olarak bilinir. Bu esere Bâbürnâme’den başka Vekāyi‘, Vâkıanâme, Vâkıât-ı Bâbürî, Vekāyi‘nâme-i Pâdişâhî ve Bâbüriyye dendiği bilinmektedir. Dünyanın gelişmiş ilim merkezlerinde; Özbekistan’da, Türkiye’de, bazı Avrupa ülkelerinde Bâbürnâme hakkında söz edilirken Batılı tarihî şahsiyetlerin eserleriyle mukayese ederler. “Bâbürnâme nevi şahsına münhasır bir eserdir” diyenler hiç de az değildir. Yaptığımız çalışmada Türkiye’de Bâbürnâme üzerine yapılan ilmî çalışmaların ne durumda olduğunu ve bu eserin hangi özelliklerinin yansıtıldığını belirlemek, doğru ve hak ettiği değerde anlaşılmasına katkısı olan eserler olup olmadığı konusunda yorumlar yapılmıştır.
Bu çalışmada nitel araştırma ve incelemeler çerçevesinde anlatmaya dayalı tarihî-edebî metinlerin en ilginç örneklerinden biri olan Bâbürnâme üzerine veya ondan yola çıkarak yapılan bilimsel çalışmaların, yazılan makalelerin niteliklerinden söz edilmektedir.