Vol. 1 No. 1 (2023): COMPUTER LINGUISTICS: PROBLEMS, SOLUTIONS, PROSPECTS
Articles

O‘ZBEK TILIDAGI MATNLARDA OT VA OLMOSH SO‘Z TURKUMLARIGA TEGISHLI SO‘ZLARNI ANIQLOVCHI ALGORITM YARATISH

Maksud Sharipov
Urgench State University
Bio
Mahliyo Mavlonova
Urganch davlar universiteti
Og‘abek Sobirov
Urganch davlar universiteti

Published 2023-04-30

Keywords

  • Tabiiy til jarayonlari (TTJ), teglash, so‘z turkumlari, ot, olmosh, asos, qo‘shimchalar, lemma, lemmatizatsiya, Chekli holatlar mashinasi (ChHM).

Abstract

Ushbu maqolada o‘zbek tili matnlarida ot va olmosh so‘z turkumlarini aniqlashning qoidaga asoslangan algoritmini yaratish ko‘rib chiqilgan. Ot va olmoshlarni matnlarda aniqlash va morfologik tahlil qilish o‘zbek tili uchun tabiiy til jarayonlarining (TTJ) bir qator masalalarini (POS tagging, mashinali tarjimon va h.k.) yechishda foydali bo‘ladi. Barcha turkiy tillar kabi o‘zbek tili ham agglyutinativ til bo‘lib soʻz oʻzak yoki negiziga qoʻshimchalar qoʻshilishi orqali yasaladi. Bu masalani yechish uchun tub bo‘lgan ot va olmosh so‘zlar bazasi yaratildi, bundan tashqari ot va olmoshning so‘z yasovchi va shakl yasovchi qo‘shimchalar bazasi shakllantirildi.