Том 1 № 1 (2025): КОМПЬЮТЕРНАЯ ЛИНГВИСТИКА: ПРОБЛЕМЫ, РЕШЕНИЯ, ПЕРСПЕКТИВЫ
Статьи

O‘ZBEK TILI FONETIKASINI TTS TIZIMLARI UCHUN FORMALLASHTIRISH

Gulshahnoz Mahmudjonova
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti
Биография

Опубликован 2025-05-02

Ключевые слова

  • fonema, fonologiya, singarmonizim, ohang, urg‘u, formalizatsiya, TTS, konversiya

Аннотация

Matndan ovozga aylantirish tizimlari (Text-To-Speech, TTS) o‘zbek tilida sifatli ishlashi uchun ushbu tilning fonetik va fonologik jihatlarini aniq formallashtirish zarur. Ya’ni, o‘zbek yozuvining harflarini fonemalarga birma-bir moslab, tovush o‘zgarishlari, urg‘u va intonatsiya qonuniyatlarini ham aniq belgilash kerak. Tilshunoslikda o‘zbek tilining tovush tizimi yaxshi o‘rganilgan
bo‘lib, unli va undosh fonemalar, ularning xususiyatlari va o‘zaro munosabatlari ko‘plab ilmiy manbalarda yoritilgan. Ushbu maqolada o‘zbek tili fonetik-fonologik tizimi TTS uchun qanday formal ifodalash mumkinligi tahlil qilinadi.